Қазақстанда ауыл шаруашылығына цифрлық технологиялар мен жасанды интеллект кеңінен енгізілуде
Үкімет отырысында агроөнеркәсіп кешенін цифрландыру мәселесі талқыланды. Бұл шаралар ауыл шаруашылығының тиімділігін арттыруға, жер ресурстарын ұтымды пайдалануға және процестерді автоматтандыруға бағытталған.
АӨК цифрландырудың басым бағыттары
Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров қазіргі таңда енгізіліп жатқан және әзірлену үстіндегі негізгі цифрлық шешімдерді таныстырды:
• Субсидиялаудың бірыңғай мемлекеттік ақпараттық жүйесі
• Ауыл шаруашылығы жануарларын сәйкестендіру
• “e-Agriculture” АӨК басқарудың автоматтандырылған жүйесі
• “Ауыл Аманаты” несиелеу ақпараттық жүйесі
• Өсімдік шаруашылығының қадағалау жүйесі (әзірлену үстінде)
Мал шаруашылығын цифрландыру
Мал шаруашылығын цифрландыру малдың тіркелуін жеделдетуге, зертханалық зерттеулер мен сауда-саттықты есепке алуға, сондай-ақ саланың ашықтығын арттыруға мүмкіндік берді. Ветеринарлық қызметтер ауруларды жедел анықтап, ошақтарын оқшаулай алады.
Өсімдік шаруашылығында
“Егістіктен үстелге дейін” қағидаты бойынша өнімді бақылау жүйесі әзірленуде. Бұл тауарлардың шығу тегін қадағалап, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
Жерді спутниктік мониторинг және интеллектуалды басқару жүйелері
Цифрлық даму вице-министрі Дмитрий Мун 116 млн га ауыл шаруашылығы жері спутниктік мониторингке енгізілгенін хабарлады. Бұл жүйе:
• Жердің дұрыс пайдаланылуын бақылауға
• Жер иелеріне автоматты түрде хабарлама жіберуге
• Мемлекеттік органдардың бірыңғай дерекқорына ақпарат қосуға мүмкіндік береді.
2022 жылдан бері 12 млн га пайдаланылмай жатқан жер мемлекетке қайтарылды, 2025 жылға дейін тағы 2 млн га қайтару жоспарланған.
Интеллектуалды басқару жүйелері үлкен көлемдегі деректерді талдап, егістік жұмыстарын оңтайландыруға және өнімділікті арттыруға көмектеседі.
Агросектор үшін жасанды интеллект және IT құралдар
Қазақстанда ауыл шаруашылығын автоматтандыру үшін ЖИ (AI) шешімдерін енгізу жоспарлануда. Негізгі жобалар:
• ЖИ чат-боты – субсидия өтінімдерін тексеру үшін
• Топырақты талдаудың интеллектуалды жүйесі – қол еңбегін 75-80%-ға азайтады
• ЖИ дрондары – зиянкестермен күресіп, өнім шығынын 25-30%-ға төмендетеді
Сонымен қатар, геоаналитика, автономды роботтар және дрондарды пайдалану:
• Өнімділікті 10-15%-ға арттырады
• Су шығынын 25%-ға азайтады
Astana Hub бұл процестерге белсенді қатысып, 4,7 млрд теңге инвестиция тартып, жаңа жұмыс орындарын ашты.
ЖИ – агростатистика мен климаттық тәуекелдерді болжау үшін
Премьер-министр Олжас Бектенов жасанды интеллектті климаттық тәуекелдерді, өнім көлемін және азық-түлік бағасын дәл болжау үшін белсенді қолдануды тапсырды.
Агросекторда ЖИ шешімдерін енгізу қажет:
• Суару және тыңайтқыштарды пайдалану
• Өсімдіктерді қорғау құралдарын қолдану
• Жем-шөп тұтыну
• Ауыл шаруашылығы техникасын басқару
Агростатистиканың дәлдігі маңызды рөл атқарады. Үкімет басшысының айтуынша, келесі салаларды толық цифрландыру қажет:
• Мал және өсімдік шаруашылығы
• Астық және азық-түлік қорының есебі
• Топырақтың ылғалдылық деңгейін анықтау
• Ветеринарлық қауіпсіздік
Бұл процестерді цифрландыру өнім шығынын азайтып, ресурстарды оңтайландыруға және ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Премьер-министрдің тапсырмалары
Премьер-министр Олжас Бектенов цифрландырудың басты мақсаттарын атап өтті:
• Қаржы, егістік жерлер мен мал басы туралы деректердің дәлдігін арттыру
• Мемлекеттік қолдаудың ашықтығын қамтамасыз ету
• Ауыл шаруашылығы жерлерінің цифрлық есебін енгізу
Жерді тиімді пайдалану және мониторинг жасау үшін:
• Деректерді толық цифрландыру қажет
• Ғарыштық мониторинг және дрондар егістік жұмыстарын бақылауға және ресурстарды жоспарлауға көмектеседі
Қашан іске қосылады?
Негізгі жобаларды іске асыру 2025-2026 жылдарға жоспарланған. Алдағы бірнеше жылда жасанды интеллектті дамыту Қазақстанның цифрлық даму министрлігінің басты басымдығы болады.