Қазақстанда балаларға арналған SIM-карталар енгізу және олардың цифрлық қауіпсіздігін күшейту ұсынылды
Қазақстанда балаларды цифрлық ортада қорғау бойынша жаңа шаралар енгізу жоспарлануда. Олардың ішінде балаларға арналған SIM-карталарды міндетті тіркеу және кәмелетке толмағандардың қауіпті контентке жазылуын анықтайтын аналитикалық бағдарламаларды әзірлеу қарастырылған.
Бұл бастамалар 2023–2025 жылдарға арналған балаларды зорлық-зомбылықтан қорғау, суицидтің алдын алу және олардың әл-ауқатын қамтамасыз ету жөніндегі Кешенді жоспарға толықтырулар жобасына енгізілген. Құжатты Оқу-ағарту министрлігі әзірледі.
Балаларды қорғауға арналған негізгі цифрлық шаралар:
• Балаларға арналған SIM-карталарды ИИН мен туу туралы куәлік нөмірі бойынша тіркеу. Бұл кәмелетке толмағандардың интернеттегі белсенділігін бақылауға және оларды қауіпті онлайн-топтарға тарту қаупін азайтуға мүмкіндік береді.
• Балалар аккаунттарын анықтайтын цифрлық аналитикалық бағдарламалар. Жүйе автоматты түрде зорлық-зомбылық, буллинг және суицид тақырыбына қатысты контентке жазылған балаларды анықтайды.
• Әлеуметтік желілердегі профайлинг – педагог-психологтарды оқушылардың цифрлық іздері арқылы қауіп-қатерлерді анықтауға үйрету.
• Әлеуметтік, психологиялық және педагогикалық тәуекел аймақтарын анықтай отырып, қолайсыз отбасылар мен балаларды бақылау және бірыңғай мәліметтер базасын құру.
• “Жасыл дәліз” құру – суицидтік мінез-құлық белгілері бар балаларды жедел түрде мамандарға бағыттау механизмі.
Басқа бастамалар
Цифрлық шаралардан бөлек, жоба аясында мынадай ұсыныстар енгізілді:
• Ата-аналарға арналған міндетті мектеп – некені тіркеу, баланың дүниеге келуі және балабақша мен мектепке қабылдану кезінде өткізіледі.
• Педагог-психологтарды жалған ақпаратты анықтау және профайлинг бойынша оқыту – проблемалық жағдайларды ерте кезеңде анықтау үшін.
• Балалар психиатрлары мен клиникалық психологтарды даярлау жүйесін кеңейту.
• Ата-ана тәрбиесі мен балалардың психикалық денсаулығы туралы ақпараттық кампаниялар өткізу және фильмдер түсіру.
Жобаны әзірлеушілер бұл шаралар бюджеттен қосымша қаражат бөлуді қажет етпейтінін және тек балаларды қорғауды күшейтуге бағытталғанын мәлімдеді. Құжат “Ашық НҚА” порталында 2025 жылғы 23 ақпанға дейін талқылау үшін қолжетімді.