Қазақстанда жасанды интеллект туралы алғашқы заң жобасы мақұлданды
2025 жылғы 14 мамырда Мәжіліс «Жасанды интеллект туралы» заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады — бұл Қазақстан тарихындағы ЖИ әзірлеу мен қолдануды реттейтін алғашқы жүйелі құжат. Сонымен қатар, бірқатар заңнамалық актілерге қатысты ілеспе түзетулер де қабылданды.
Заң жобасының негізгі ережелері:
● ЖИ қолданудың құқықтық және ұйымдастырушылық негіздері айқындалады;
● ЖИ жүйелерінің әзірлеушілеріне, пайдаланушыларына және иелеріне қойылатын талаптар белгіленеді;
● ЖИ жүйелері тәуекел дәрежесіне қарай жіктеледі — ең төменгіден бастап жоғары деңгейге дейін. Жоғары тәуекел төндіретін жүйелер аса маңызды АКТ инфрақұрылымы нысандары ретінде қарастырылады;
● Толық автономды ЖИ жүйелерін Қазақстан аумағында қолдануға тыйым салынады;
● Қолданушының саналы келісімінсіз ЖИ қолдануға, соның ішінде манипуляция мен әлсіз тұстарын (жасы, мүгедектігі, әлеуметтік жағдайы) пайдалану мақсатында қолдануға тыйым салынады.
Ұлттық ЖИ платформасын құру
Заң жобасында Жасанды интеллекттің ұлттық платформасын құру қарастырылған. Бұл — модельдерді оқытуға арналған деректер кітапханаларына қолжетімділік беретін құралдық орта. Сондай-ақ, бұл платформа мемлекеттік және корпоративтік жүйелермен интеграцияланатын болады.
Мемлекеттік қолдау және адами капиталды дамыту
Мемлекет ЖИ саласын дамытуға қолдау көрсетуді көздейді:
● ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды (ҒЗТКЖ) қаржыландыру;
● білім беру бағдарламалары;
● халықаралық ынтымақтастық;
● отандық ЖИ шешімдерін дамыту.
Ілеспе түзетулер мыналарды қамтиды:
● ЖИ қолдану кезінде дербес деректер мен тұтынушылардың құқықтарын қорғау;
● генеративті ЖИ модельдері арқылы жасалған контентті міндетті түрде таңбалау;
● синтетикалық сипаттағы контент туралы ақпарат берілмеген жағдайда, егер ол адастыруы мүмкін болса — жауапкершілік көзделеді;
● ЖИ тәуекелдерін басқармау салдарынан денсаулыққа немесе әл-ауқатқа зиян келсе — әкімшілік шаралар қабылданады.
Қабылданған бастамалар — Мемлекет басшысының Қазақстанда қауіпсіз әрі этикалық ЖИ технологияларын дамыту үшін теңгерімді реттеуші орта қалыптастыру жөніндегі тапсырмасының жалғасы.
Заң жобасының екінші оқылымы қосымша түзетулер мен талқылаудан кейін өтеді деп күтілуде.