Қазақстан кибертұрақтылық деңгейі бойынша Орталық Азияда көш бастады
e-Governance Academy (Эстония) және Орталық Азияның цифрлық трансформация институты (CADTI) Еуропалық одақ пен Expertise France қолдауымен жүргізген The New Cybersecurity Baseline Study атты алғашқы ауқымды зерттеудің нәтижелері бойынша Қазақстан аймақта көш бастап тұр.
Зерттеу туралы
Орталық Азияның бес елін — Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Түрікменстанды — қамтыған зерттеу аймақтың киберқауіпсіздік деңгейін халықаралық индекстер мен жергілікті нормативтік база бойынша алғаш рет кешенді түрде бағалады.
Қазақстанның жетістіктері
Қазақстан халықаралық рейтингтерде жоғары көрсеткіштерге ие:
- Ұлттық киберқауіпсіздік индексі (NCSI): 70.83 балл, әлемде 32-орын;
- ITU киберқауіпсіздік индексі (GCI): 94.4 балл (Tier 2 — «даму деңгейі»);
- БҰҰ электронды үкіметті дамыту индексі (EGDI): 0.9009 (24-орын);
- Цифрлық желілерге дайындық индексі (NRI): 50.52 балл (61-орын).
Салыстырмалы түрде, Өзбекстан мен Қырғызстан бұл көрсеткіштерде едәуір артта, ал Тәжікстан NCSI-де небәрі 16 баллға жеткен және GCI-де мүлде көрсетілмеген.
Мықты тұстары
Зерттеуде Қазақстандағы қаржы және телекоммуникация секторларындағы жеке компаниялар ақпараттық қауіпсіздік бойынша жетілген практикаларды қолданатыны атап өтілген. Олар:
- тәуекелдерді бағалау модельдерін енгізіп жатыр;
- тұрақты аудиттер жүргізеді;
- кибербарлау құралдарын қолдана бастады.
Мемлекеттік деңгейде де жүйелі қолдау бар:
- Ақпараттық қауіпсіздік комитеті жұмыс істейді;
- заңнамалық база дамуда;
- CERT орталықтары мен мониторинг құрылымдары іске қосылған.
Проблемалар мен қауіптер
Сонымен қатар, сарапшылар келесі мәселелерді атап өтеді:
- кейбір мемлекеттік органдардағы ескі IT-инфрақұрылым;
- өңірлерде кадр тапшылығы;
- халық арасында ақпараттық қауіпсіздік бойынша білімнің төмен деңгейі;
- инциденттер бойынша есеп берудегі ашықтықтың жеткіліксіздігі.
Зерттеу мақсаты
Зерттеу қазіргі жағдайды ғана емес, сонымен қатар өңірлік киберқауіпсіздік күн тәртібін қалыптастыру үшін негіз жасауды мақсат етеді.
Авторлар келесі қадамдарды ұсынады:
- шекарааралық ынтымақтастықты күшейту;
- инциденттерге қатысты терминдер мен тәсілдерді үйлестіру;
- өңірлік тәжірибе мен қауіп-қатерлер алмасу платформасын құру.