Қазақстан құмар ойынға тәуелділік пен заңсыз бәс тігуге қарсы цифрлық жүйе іске қосуды бастады
Қазақстанда құмар ойындарға тәуелділік пен заңсыз бәс тігуге қарсы күрес үшін жаңа цифрлық жүйе – Бірыңғай есепке алу жүйесі (БЕЖ) енгізілуде. Бұл платформа мемлекетке онлайн-бәс тігулер мен құмар ойындар нарығын бақылауға мүмкіндік береді.
Жаңа жүйе:
- букмекерлер мен клиенттер арасындағы барлық транзакцияларды тіркейді;
- бәс тігу тарихын қадағалайды;
- осал топтар — кәмелетке толмағандар, мемлекеттік қызметшілер және құқық қорғау органдары қызметкерлері — үшін қатысуға тыйым салады.
ҚР Қаржы министрлігіне қарасты Ойын бизнесін реттеу комитетінің төрағасы Әділет Турғанбаевтың айтуынша, БЕЖ үш модульден тұрады:
- Қатысуды бақылау — құмар ойындарға бейім азаматтарды бұғаттау;
- Көлеңкелі нарықпен күрес — күніне 1000-ға дейін заңсыз сайтты бұғаттау;
- Бәс тігулерді өңдеу және ойыншылардың құқықтарын қорғау — жасанды интеллект құралдарын қолдану арқылы.
Ресми деректерге сәйкес, Қазақстанда құмар ойындар нарығының жылдық көлемі 1,3 трлн теңге, оның 80% букмекерлік кеңселерге тиесілі. Онлайн-бәс тігумен 2,5 миллионға жуық адам айналысады, оның 450 мыңы тұрақты түрде. Көлеңкелі сегментте тағы кемінде 500 мың ойыншы бар.
БЕЖ ойыншылардың мінез-құлқын да қадағалайды: егер адам үнемі ұтылса, жүйе оның аккаунтына уақытша шектеу қоя алады — тәуелділіктің алдын алу мақсатында. Ал ұтыс жағдайында араласу болмайды: алгоритмдер тек бәс тігудің жиілігі мен сипатын ескереді.
Мәселенің ауқымына қарамастан, денсаулық сақтау жүйесінде лудомания диагнозы қойылған небәрі үш адам ғана тіркелген. Бейресми мәліметтер бойынша, 2025 жылдың өзінде 200 адам құмар ойындарға тәуелділіктің салдарынан өз-өзіне қол жұмсаған. БЕЖ арқылы жүйе ойыншыларға психологиялық көмекке жүгінуге кеңес беретін хабарламалар жіберетін болады.
Психологтар мұндай тәуелділіктің алдын алу үшін ерте кезеңде араласу қажет екенін айтады. Бұл — тек нарықты бақылау емес, сонымен қатар отбасы, мамандар және әлеуметтік қызметтердің қатысуымен көмек көрсету жүйесін дамыту дегенді білдіреді.
Сарапшылардың пікірінше, тиімді реттеу қолжетімді оңалтумен қатар жүруі керек. Сонда ғана цифрлық құралдар шынымен көмектесіп, жағдайды ушықтырмайды.