Өңірлік IT-хабтар — Қазақстанның цифрлық экожүйесін дамытудың қозғаушы күші
Соңғы жылдары Қазақстан өз цифрлық трансформациясы бағытында нық қадамдар жасауда. Бұл процестің басты құралдарының бірі — IT-хабтар. Бұл — технологиялар дүниеге келетін, стартаптар өсіп-жетілетін және кәсіби қауымдастықтар қалыптасатын кеңістіктер. Олардың қатарында елорда мен ірі қалалардағы ауқымды орталықтар да, технология тек үлкен қалаларда ғана тумайтынын дәлелдейтін өңірлік хабтар да бар.
Қазақстандағы цифрлық дамудың елордадағы флагмандары
Бәрі неден басталды десек, бұл сұрақтың жауабы айқын — Astana Hub, яғни стартаптарға арналған ең ірі халықаралық технопарк. Ол заң жүзінде бекітілген экожүйелік орталыққа айналды және қазақстандық стартаптарға жаһандық нарыққа шығуға бірегей мүмкіндіктер ұсынады. Astana Hub технологиялық жобаларды идеядан бастап масштабтауға дейінгі барлық кезеңдерде қолдайды: салықтық жеңілдіктер, менторлық, инвестициялық бағдарламалар мен халықаралық байланыстар ұсынады.
Алғашқы өңірлік хаб
Қазақстандағы алғашқы өңірлік IT-хаб — Қарағандыдағы «Террикон алқабы». 2021 жылы құрылған бұл жоба жай ғана инновациялық алаң емес, тұтас технологиялық экожүйені қалыптастырудың қозғаушы күшіне айналды. Бүгінде «Террикон алқабы» — өңірлердің цифрлық бастамаларда ірі қалалардан да озып кете алатынының нақты мысалы.
Төрт жыл ішінде қарағандылық IT-хаб үлкен жетістіктерге қол жеткізді. 4 бизнес-бағдарлама жүзеге асып, олардың түлектері 86 миллион теңгеден астам табыс тапты. Хаб базасында фрилансерлерге арналған оқыту алаңы — BPO-орталығы ашылды. Өткен жылы Terricon Venture құрылды — бұл бөлім акселерациялық бағдарламалар түлектерінің арасынан стартаптарды іріктеп, оларға бірлесіп инвестиция салады. Жыл ішінде Terricon Venture бизнес-ангелдермен бірге жергілікті стартаптарға 50 миллион теңгеден астам қаражат құйды. Олардың қатарында: Teleport, Renda, 22 AI, ZAN.
Әлемдік тәжірибе: шетелдік IT-хабтардың үлгісі
Өңірлік хабтарды ашу жоспары пайда болғанда, Қазақстан шетелдік тәжірибеге сүйенді. Мысалы, Канадада Communitech Онтарио қаласындағы Китченер-Ватерлу аймағын ең қуатты технологиялық кластерлердің біріне айналдырды. Германияда Factory Berlin экожүйесі — стартаптар, корпорациялар мен креативті индустрияларды біріктірген пәнаралық тәсілдің үлгісі. Қытайдағы Zhongguancun — мемлекеттік қолдауға ие кластер, мұнда Baidu мен Lenovo секілді алпауыттар шоғырланған. Ресейдегі Новосібір қаласындағы Академпарк тек IT емес, биотехнология, аспап жасау мен робототехника салаларын да дамытып жатыр, акселераторлар, инкубаторлар және венчурлік құралдарды біріктіре отырып.
Бұл мысалдардан байқауға болады: өңірлік хабтар егер оларға қолдау мен инвестицияларға қолжетімділік берілсе, цифрлық трансформацияның қуатты тетігіне айнала алады.
Қазақстандағы өңірлік IT-хабтар және ашылып жатқан мүмкіндіктер
Қарағандыдан кейін Қазақстанда өңірлік IT-хабтар желісі қалыптаса бастады. Бүгінде елімізде 18 өңірлік хаб жұмыс істейді — Өскеменнен Ақтөбеге дейін. Олар өңірлік дамудың маңызды бөлігіне айналды: стартаптардың өсуіне ықпал етеді, IT-білімді дамытады, жастарды кәсіпкерлікке тартуға көмектеседі және инвестиция тартуға жағдай жасайды. Әр хаб өз өңірінің қажеттіліктеріне бейімделген, бірақ барлығының мақсаты бір: технологиялық кәсіпкерлік пен цифрлық инфрақұрылымды дамыту, оқыту бағдарламалары мен бизнес-жобаларды іске қосу арқылы.
Бұл не үшін маңызды
Өңірлік IT-хабтарды ашу — бұл жай ғана технология емес, болашақ экономикасы туралы. Бұл жерде өңірлер де маңызды рөл атқарып, таланттар мен инвестициялар тарту орталығына айнала алады. Өйткені цифрлық трансформация үлкен қалалардан емес, идеясы мен оны жүзеге асыратын мүмкіндігі бар адамдардан басталады.
P.S.:
27 сәуір күні сағат 15:00-де Қарағандыдағы «Террикон алқабы» IT-хабы өзінің 4 жылдығын атап өтеді. Хаб командасы барша ниет білдірушілерді осы мерекені бірге тойлауға шақырады. Қонақтарды жылы атмосфера, қызықты бағдарлама, би, дәмді тағамдар мен Қарағандының IT және digital қауымдастығымен шынайы қарым-қатынас күтеді.